بررسی واکنش برخی ارقام بادام دیر گل به سرما در مراحل مختلف فنولوژیکی

خسارت سرما به جوانه های گل بادام از عوامل محدود کننده کشت و کار آن در دنیا می باشد. این تحقیق به منظور بررسی واکنش ارقام بادام (آ93، بومی، ربیع، شاهرود21، مارکونا و 144 یزد) به خسارت سرما در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار بر اساس آزمون های آزمایشگاهی انجام گرفت. در این پژوهش ارقام انتخابی بادام در پنج مرحله فنولوژیکی (خواب عمیق جوانه، تورم جوانه، غنچه صورتی، شکوفایی و ریزش گلبرگ) تحت تاثیر تیمارهای سرمایی مختلف قرار گرفتند. در طی آزمایش برخی صفات مورفولوژیکی جوانه ها و همچنین درصد خسارت سرما (میزان قهوه ای شدن بافت)، صفات فیزیولوژیکی (نشت یونی، میزان پرولین و میزان کربوهیدرات های محلول) مورد ارزیابی قرار گرفتند. محاسبات آماری نشان داد که میزان آسیب سرمایی در بادام شدیداً تحت تاثیر ژنوتیپ و مرحله فنولوژیکی می باشد. به طوری که در مرحله تورم جوانه آسیب سرمایی در دمای 10- درجه سانتیگراد در ارقام مورد آزمایش به ترتیب (5/5، 17/85، 85/62، 4/56، 3/61 و 51/56 درصد) بود. همچنین در مرحله غنچه صورتی در دمای 7- درجه سانتیگراد میزان خسارت سرما برای ارقام به ترتیب (4/54، 4/69، 1/76، 8/68، 70، 5/75 درصد) مشاهده شد. در مرحله شکوفایی کامل در دمای 3- درجه سانتیگراد میزان آسیب سرمایی در ارقام به ترتیب (65، 60، 70، 100، 100 و 100 درصد) ارزیابی شد. نتایج بررسی صفات فیزیولوژیکی نشان داد که در مرحله تورم جوانه میزان نشت یونی، با درصد آسیب سرمائی در ارقام بادام رابطه مستقیم دارد، اما بین درصد آسیب سرمایی و میزان پرولین در مرحله غنچه صورتی ارتباط معنی داری بین ارقام مشاهده نشد. میزان کربوهیدرات محلول در مرحله شکوفایی کامل در ارقام مورد آزمایش متفاوت بود به طوری که ارقام با بیشترین میزان کربوهیدرات محلول، مقاومت به سرمای بیشتری نشان دادند. در رقم مارکونا با 2/24 میلی گرم بر گرم وزن تر کربوهیدرات محلول میزان آسیب سرما 60 درصد ولی در رقم ربیع با 3/23 میلی گرم بر گرم وزن تر کربوهیدرات محلول، آسیب سرما 100 درصد مشاهده شد